Πηγή – Βρύση Δημάρα

Αξιόλογη βρύση, 30 λεπτά οδοιπορικά δυτικά του χωριού, επί της ανατολικής πλευράς της χαράδρας του «Πλατανορέματος», λίγο πριν και απέναντι από τον συνοικισμό της Σπαρτιάς. Ήταν στο παλιό μονοπάτι Τερψιθέας-Σπαρτιάς-Αντρίβιστας, διανοιχθέντος όμως του αμαξιτού δρόμου σε χαμηλότερο επίπεδο, η βρύση έμεινε μετέωρη, υπερυψωμένη με ένα σωτήριο μανδρότοιχο. Το όνομά της θυμίζει τον Δήμο (ηπειρωτική αλλοίωση του κυρίου ονόματος Δημήτριος κατά το Λεξικό του Π. Αραβαντινού- Ηπειρωτικόν Γλωσσάριον, Εν Αθήναις 1909). Δηλαδή Δημήτριος= Δήμος= Δημάρας, δηλαδή η βρύση την οποία ονόμασαν από τον κατασκευαστή ή από ένα συμβάν κάποιου Δημάρα.

Τελευταία βρήκαμε ότι το 1506, όπως αναφέρεται σε τουρκικό κατάστιχο, υπήρχε στην Βιτολίστα (τότε) ένας Δήμας ιδιοκτήτης νερόμυλου. Τώρα δεν γνωρίζουμε, αν ο Δήμας αυτός είχε νερόμυλο, που τροφοδοτείτο από νερό κοντινής πηγής, στην οποία έδωσε το όνομά του, Δημάρα δηλαδή. Στις μέρες μας (τον 20ο αιώνα), προλάβαμε ένα κοντινό μύλο, τον μύλο Κοντογιάννη. Πλέον πιθανή προσέγγιση της ονομασίας όμως, πρέπει να θεωρείται η καταγωγή από το αλβανικό dimer= χειμώνας και μεταφορικά το κρύο (Αλβανο-Ελληνικό Λεξικό Νίκου Χ. Γκίνη, Ιωάννινα 1998). Πράγματι το νερό της είναι πολύ κρύο. Όπως και νά ’χει χρονολογείται αιώνες πριν. Είναι λιθόκτιστη σε χωμάτινο πρανές, με δύο λίθινες γλυπτές κούπες (διπλή βρύση), στην φυσική έξοδο αναβλύζουσας πηγής. Το σκηνικό πλαισιώνει ένας πλάτανος, ο οποίος είναι ριζωμένος στα δεξιά της και προσπαθεί γέρνοντας να την αγκαλιάσει. Φέρει λιθανάγλυφη επιγραφή: ΔΗΜΑΡΑ ΚΟΝΤΟΚΩΣΤΑΙΩΝ 1913. Όπως μαρτυρεί και η επιγραφή την βρύση στη σημερινή της μορφή την έκτισαν πριν ένα και πλέον αιώνα οι Κοντοκωσταίοι. Τότε η οικογένεια Κοντοκώστα είχε πολλά μέλη χτιστάδες και πολλούς μετανάστες. Ο Δημήτριος Κοντοκώστας (1832-…) είχε το παρατσούκλι Τζινιέρης που σημαίνει μηχανικός, φημισμένος για την μαστοριά του σε όλη την περιοχή. Μεταπολεμικά την φρόντιζε ο ξωμάχος Ανδρέας Γ. Σαλούρος. Το νερό της πότιζε τους παρακείμενους αγρούς μέχρι τη «Μαληκαριά» και ήταν απαραίτητο για τη λειτουργία του γειτονικού μύλου Κοντογιάννη. Από παλιά ήταν και είναι ακόμη ιδανικό μέρος για πικνίκ. Τα καλοκαίρια παλαιότερα έβαζαν στο τρεχούμενο νερό κάτω από την βρύση τα καρπούζια για να δροσίσουν (τώρα έχουν αναλάβει τα ψυγεία το έργο). Σε λίγα λεπτά το καρπούζι έσπαζε από την ψύξη. Το κρύο νερό της ξεδίψασε γενιές και γενιές. Χρειάζεται όμως για την διαιώνιση τής ευεργετικής της παρουσίας, μια προσεκτική συντήρηση και προστασία, για να μην αλλοιωθεί ο παραδοσιακός της χαρακτήρας.

Ανακάλυψε επίσης

Αξιοθέατα & Πηγές Τερψιθέας